Protocol Veilig Slapen

Protocol veilig slapen

Bron: RIVM – JGZ JGZ-richtlijn Preventie Wiegendood

Met het protocol veilig slapen willen wij een handleiding aanreiken om baby’s op een zo’n veilig mogelijke manier te laten slapen, zodat de gevolgen van wiegendood met een minimum beperkt kunnen worden. De nanny’s van Nanny Solutions dienen volgens het protocol veilig slapen te handelen.

Wat is wiegendood?

Wiegendood is het plots, onverwacht en onverklaard overlijden van een kind tussen de 2 weken en 1 jaar oud met een hoogtepunt tussen de 2 en 4 maanden oud. Niemand kan het risico dat een baby onverwacht overlijdt helemaal wegnemen. Het gaat om een klein risico dat door het opvolgen van preventieadviezen tot een zeer laag niveau kan worden teruggebracht.

De stichting Nederlands Centrum Jeugd gezondheid heeft een aantal adviezen voor ouders en verzorgers van baby’s om op deze manier de kans op wiegendood kleiner te maken. Het risico dat een baby plotseling iets overkomt, kan niemand helemaal wegnemen, maar kan wel erg klein worden gepakt. Daarom geven wij de volgende preventieadviezen.

De adviezen aan de nanny

Leg de baby altijd op de rug te slapen

• Het slapen op de buik is een van de belangrijkste risicofactoren voor wiegendood. Leg de baby daarom nooit op de buik te slapen, ook niet bij uitzondering, bijvoorbeeld als hij hevig huilt of ontroostbaar is.

• Draai het hoofd van de baby bij het slapen leggen afwisselend naar links en rechts ter voorkoming van een scheef afgeplat achterhoofd (plagiocefalie).

• Wanneer een baby wakker is en in de box of op een deken ligt, is het goed voor zijn ontwikkeling hem regelmatig op zijn buik te leggen en zo te laten spelen. Zorg er dan wel voor dat een volwassene toezicht op hem heeft. Dit leert de baby het hoofd op adequate manier opzij te draaien mocht hij toch op de buik terecht komen.

Er zijn bepaalde, maar niet vaak voorkomende (aangeboren) afwijkingen waarbij buikligging (tijdelijk) wel wenselijk kan zijn. Vraag de ouders in zo’n geval om een schriftelijke verklaring van hun arts te overleggen en neem contact op met Nanny Solutions.

Wijs ouders die zonder medische reden buikligging wensen, nadrukkelijk op de preventieadviezen. Willen zij desondanks dat hun baby in buikhouding slaapt (soms hebben zij hun kind daar al aan gewend), en wil onze organisatie dat aanvaarden, leg deze opdracht dan schriftelijk vast, met redenen omkleed, en door de eindverantwoordelijke ouders ondertekend.

Houd de baby rookvrij

Rook van sigaretten is erg slecht voor een baby. Het wiegendood-risico loopt op maar ook levenslange gezondheidsschade kan het gevolg zijn. Een omgeving waarin niet gerookt wordt is het beste voor een baby.

Zorg dat de baby niet te warm ligt

Overmatige omgevingswarmte vermindert de wekbaarheid van de baby. Dit gevaar dreigt bij te hoge kamertemperatuur (centrale verwarming), directe zonnestraling op wieg of bed, te veel beddengoed, te warme kleding, na inbakeren, een muts of beddengoed over het hoofd en een warme kruik of een elektrische deken. Zeker bij koorts dient men een baby niet extra warm in te pakken. Zolang de voeten warm aanvoelen heeft een baby het niet te koud, terwijl een zwetende baby het in de regel te warm heeft. De slaapkamer hoeft voor een voldragen baby niet warmer te zijn dan voor een volwassene. Een maximale kamertemperatuur van 18 C wordt aanbevolen.

In de eerste twee jaren is een dekbed meestal te warm en dient daarom niet te worden gebruikt; één gewoon dekbed is namelijk even warm als drie of vier dekens! Een éénlaags dekentje in een ongevoerde dekbedhoes (hoesdeken) is wel veilig.

Zorg voor een veilige slaapomgeving

• Overdag kan een baby in eigen bed of in een goed campingbed slapen. Leg de baby bij voorkeur niet in de box te slapen; deze is daarvoor niet veilig ingericht. Ook de kinderwagen is geen veilige slaapplek. Houd hierbij altijd direct toezicht.

• De spijlenafstand in de zijwand van een kinderbedje moet volgens de nieuwe euro- pese norm minimaal 4,5 cm en maximaal 6,5 cm zijn. Lang niet alle in gebruik zijnde kinderbedjes voldoen aan elementaire veiligheidscriteria zoals de afwezigheid van uitstekende delen.

• Leg overdag een baby niet in een bed voor volwassenen te slapen; dit is daarvoor niet veilig ingericht.

• Een dekbed en een hoofdkussen en een zogenaamde hoofdbeschermer horen in de eerste twee jaar niet in een wieg of bed.

• Een schapenvacht in wieg, bedje of kinderwagen kan onnodige risico’s geven wan- neer de baby op zijn buik draait; dit wordt dus afgeraden.

• Gebruik een stevig matras en geen plastic of zeiltje onder het onderlaken bij het hoofdgedeelte.

• Gebruik een bovenlaken met een enkele deken of een dekbedhoes met een enkele deken erin, maar geen combinaties.

• Leg de baby met de voeten bij het voeteneinde van de wieg of het bedje en maak dat kort op zodat de baby niet onder deken of laken kan schuiven. Met kort opmaken wordt bedoeld dat de baby onderaan in het bed ligt, waarbij de dekens wel tot aan de schouders reiken.

• In een niet-gevoerde trappelzak kan een baby in de zomer zonder extra bedden- goed slapen. Kies een trappelzak die goed past rond hals en schouders zodat de baby niet naar beneden kan schuiven.

• Fixatiemiddelen om het omdraaien van de rug naar de buik te voorkomen worden afgeraden omdat noch de effectiviteit noch de veiligheid is bewezen. Als de ouders toch kiezen voor fixatie kan bij uitzondering bijvoorbeeld de Safe-T-Sleep worden gebruikt. Als de baby zich al goed kan terugdraaien moet het fixeren worden gestaakt.

• Een ingebakerde baby moet zich niet kunnen omdraaien naar de buik omdat dit het risico van wiegendood sterk vergroot. Als de baby dit probeert moet het inbakeren onmiddellijk worden gestaakt.

• De wieg of het bed is geen speelbox. Vermijd kussentjes, hemeltjes, vliegennetjes, tuigjes, speelgoed met snoer of koord en grote knuffelbeesten.

• Er zijn meerdere studies die een preventief effect van een fopspeen aantonen. Als een baby aan een fopspeen is gewend, is het belangrijk om die dan ook altijd voor het inslapen aan te bieden en dit niet te vergeten.

Blijf bij de baby in de buurt

Al meteen na de geboorte is nabijheid van belang. Dit schept meer veiligheid. Wanneer u een baby naar bed brengt, raden wij aan om minstens elke drie kwartier bij de baby te kijken en houd altijd de babyfoon aan.

Zorg voor een veilige situatie wanneer de baby wakker is

• Laat een baby in de box niet alleen als hij begint met op zijn buik te draaien en nog niet terug kan draaien. Hij kan dan in moeilijkheden komen.

• Kies veilig speelgoed in de box zonder snoer of koord en geen kussen.

• Zet de box ’s zomers niet in de volle zon.

• laat een baby nooit alleen achter in een auto.

• Indien een draagzak wordt gebruikt, zorg er dan voor dat neus en mond altijd vrij zijn en dat de baby het niet te warm krijgt.

• Geneesmiddelen die een slaapverwekkende bijwerking hebben, zoals sommige hoestdrankjes, zijn ongeschikt voor baby’s.

• Het is bewezen dat ook roken door anderen in aanwezigheid van de baby schadelijk voor hem is.

Andere maatregelen

Extra aandacht is nodig in de volgende situaties:

• baby’s, die (pas) naar een kinderdagverblijf gaan. Mogelijk speelt de verandering van omgeving hier een rol bij het verhogen van het risico

• Preterme geboorte (zwangerschapsduur korter dan 37 weken) en laag geboorte- gewicht (minder dan 2500 gram). De oorzaak voor een verhoogd risico is waarschijnlijk endogeen.

• Meerlingen.

Andere maatregelen Handelen in geval van calamiteit

• Blijf kalm.

• Prikkel de baby (zonder krachtig te schudden, ondersteun het hoofdje!).

• Roep de hulp in van collega's.

• Bel direct 112.